Wil je graag naar het buitenland, maar heb je geen zin om uit je backpack te leven en van plaats naar plaats te reizen? Wil je een nieuwe cultuur leren kennen, door samen met de lokale bevolking te wonen en te werken? Wil je je steentje bijdragen aan een betere wereld? Dan is vrijwilligerswerk in het buitenland wellicht iets voor jou. Ben je nieuwsgierig geworden en wil je er meer over weten? Ik vertel je graag over mijn ervaring.
Wanneer ga je?
Vrijwilligerswerk kun je niet alleen het hele jaar door doen – vaak kun je ook zelf beslissen hoe lang je precies gaat. Neem je een tussenjaar voordat je gaat studeren of heb je (on)betaald verlof van je werk genomen? Een project in het buitenland kun je vrij gemakkelijk inplannen.
Zelf ging ik in 2005 tien weken naar Singburi (Thailand) om Engelse les te geven op een basisschool. Omdat ik na het behalen van mijn middelbare schooldiploma een jaar had vrijgenomen om een beetje van de wereld te zien en te bedenken wat ik graag met mijn toekomst wilde doen, had ik daar ruim voldoende tijd voor. Tien jaar later besloot ik nogmaals als vrijwilliger naar het buitenland te vertrekken. Dit keer nam ik al mijn vakantiedagen op en vertrok voor vijf weken naar een wildlifeproject in Botswana. Door deze wens tijdig kenbaar te maken op mijn werk, was dit geen enkel probleem.
Met wie ga je?
Binnen en buiten Nederland zijn er veel organisaties die vrijwilligersprojecten aanbieden. Omdat zij ook de organisatie voor je op zich nemen, zijn deze projecten vrij duur. Je kunt er daarom voor kiezen om via organisaties te boeken die jou alleen voor het eten en de accommodatie laten betalen. Hoewel ik daar zelf geen ervaring mee heb, weet ik dat ze bestaan. In tegenstelling tot de eerder genoemde (dure) organisaties, organiseren zij geen extra activiteiten om het land en de cultuur beter te leren kennen.
Hoewel ik de tweede keer via Google mijn eigen project had gevonden, diende ik mijn verblijf alsnog via een (dure) organisatie te boeken. Het Modisa Wildlife Project in Botswana, waar ik mijn oog op had laten vallen, liet al hun Nederlandse deelnemers via Activity International boeken. De eerste keer, in Thailand, boekte ik mijn verblijf bij Travel Active. Wie het prettig vindt om stap voor stap begeleid te worden, kan bij beide organisaties terecht. In Thailand organiseerde Travel Active voorafgaand aan het vrijwilligerswerk een introductieweek voor alle vrijwilligers. Niet alleen een leuke manier om het land te leren kennen, maar ook om alvast vrienden te maken. Het kan namelijk zo zijn dat jij de enige vrijwilliger binnen jouw project bent. In dat geval kun je de anderen natuurlijk altijd in het weekend in de stad treffen.
Wat kun je precies doen?
Wat vind je leuk en waar ben je goed in? Wat de mogelijkheden zijn verschilt per land, maar er zit ongetwijfeld iets tussen dat aansluit op jouw interesses en vaardigheden.
Waar ik er de eerste keer voor koos om Engelse lessen te geven op een basisschool in Thailand, wilde ik de tweede keer iets avontuurlijkers doen. Na in 2012 twee weken met mijn moeder in Zuid-Afrika en Botswana te hebben doorgebracht, was ik vastbesloten om een project in Botswana te kiezen. Niet alleen het land, maar ook de natuur en safari-mogelijkheden zijn er fantastisch.
Bij het Modisa Wildlife Project* waren mijn werkzaamheden dan ook zeer divers. Van werkzaamheden in het kamp, tot wetenschappelijk onderzoek en werkzaamheden in het park. Denk hierbij aan koken en afwassen, het sprokkelen en hakken van hout, het bouwen van (kamp-) voorzieningen, verzamelen van materialen, het wieden van onkruid rondom de omheiningen ter voorkoming van brand, het snoeien van overhangende takken, het voeren van de dieren en het schoonmaken van de hokken. Omdat er op het heetst van de dag niet gewerkt werkt, bestond onze werkdag uit vier uur werk in de ochtend en drie uur in de na-middag.
Hoewel het werk, met name vanwege de hitte, soms zwaar was, was er ook voldoende ruimte voor iets leuks. Samen met de gids gingen we twee keer per week op safari. Met de auto, dan wel te voet. Tijdens deze momenten leerden we niet alleen alles over de flora en fauna van het park, maar maakten we ook de mooiste foto’s.
*In 2010 werd het Modisa Wildlife Project opgericht door de Deense Mikkel Legarth en de Duitse Valentin Gruener. Het begrijpen, beschermen en conserveren van het ecosysteem is hun prioriteit. Hierin werken ze nauw samen met de Grassland Safari Lodge, op wiens land hun kamp werd gebouwd. Om te voorkomen dat de omringende veehouderijen de Botswaanse leeuwen vergiftigen of neerschieten ter verdediging van hun vee, plaatst het project deze leeuwen binnen de (veilige) grenzen van hun land. Terwijl zij werken aan een permanente oplossing, zorgen deze zelfde leeuwen ervoor dat andere troepen dit gebied links laten liggen. Hierdoor kunnen de veehouderijen en het wildlife in vrede naast elkaar bestaan. In 2020 is het Modisa Wildlife Project verhuisd naar een andere locatie. In het Kgalagadi Transfrontier Park, dat in het zuidwesten van Botswana ligt, fungeert een deel van het kamp nu als een permanent onderzoekscentrum.
Wat zijn de voordelen van vrijwilligerswerk?
Aan het verrichten van vrijwilligerswerk in het buitenland zijn diverse voordelen verbonden. De flexibiliteit ervan is één van de voornaamste. Zoals ik al zei, in tegenstelling tot het verrichten van betaald werk, kan het over de hele wereld. Je kunt het hele jaar door aanvangen en het zo lang doen als jij zelf wilt. Kies een project dat aansluit bij wat jij leuk vindt of waar je goed in bent.
Wil je niet alleen gaan? Geen nood. Bij veel projecten werken ook andere vrijwilligers, waardoor je al snel vrienden maakt. Ik ben beide keren alleen gegaan en heb dat niet als problematisch ervaren. Hoewel er vrijwilligers zijn die met een vriend(in) van thuis komen, zijn de meeste gewoon alleen.
Omdat je vaak bij de lokale bewoners woont en werkt, leer je het land en het cultuur op een heel andere manier kennen dan wanneer je slechts op vakantie gaat. Zowel in Singburi (Thailand) als in Botswana, logeerde ik in de middle of nowhere. In het eerste geval werden een mede-vrijwilliger en ik op verschillende scholen in de omgeving uitgenodigd om een Engelse les te geven. Veel kinderen, leraren en ouders hadden nog nooit een Westerling gezien. Dat maakte het tot een bijzondere ervaring, die ik nooit meer zal vergeten.
Tenslotte zou het feit dat je er komt om gratis werk te verrichten en de wereld een stukje beter te maken, alleen al reden genoeg moeten zijn om de stap te ondernemen. Mocht dat niet zo zijn, dan kun je na het vrijwilligerswerk altijd nog een (paar) we(e)k(en) inplannen om te reizen. Vaak hebben de andere vrijwilligers hetzelfde plan en kun je samen de rest van het land verkennen. De twee weken die ik samen met drie anderen reisend in Thailand heb doorgebracht, maakten het avontuur af. Heb je geen extra tijd hiervoor ingepland? Overleg dan met de organisatie of je iets eerder kunt stoppen. Vaak is dat geen probleem. Vind je dat niet prettig? Wellicht kun je dan wachten met het boeken van je retourvlucht tot dat je zeker weet wanneer je terug naar huis wilt vliegen.
Wat zijn de nadelen van vrijwilligerswerk?
Aan het doen van vrijwilligerswerk in het buitenland kleven in principe weinig nadelen. De drie nadelen die ik kan bedenken, zijn daarnaast nog eens gemakkelijk op te lossen.
Het feit dat je als vrijwilliger lange tijd op één vaste plek doorbrengt, kun je gemakkelijk oplossen door in het weekend het land te verkennen en eventueel extra tijd na je vrijwilligerswerk in te plannen om te reizen.
Wie de grootste Nederlandse organisaties te duur vindt, kan online een andere organisatie vinden die minder hoge kosten rekent. In dat laatste geval betaal je vaak alleen voor je accommodatie, eten en drinken. En dat laatste zou je tenslotte in Nederland ook doen, niet waar?
Een populaire vorm van vrijwilligerswerk is het werk in weeshuizen. Hoewel ik het zelf nooit gedaan heb, heb ik in Thailand wel andere vrijwilligers ontmoet die voor deze projecten hadden gekozen. Gedurende het traject besloten twee van hen over te stappen naar mijn project op de basisschool. Niet alleen vonden ze de omstandigheden in het weeshuis erbarmelijk – je loopt het gevaar dat kinderen zich teveel gaan hechten aan vrijwilligers die komen en gaan. Is dat erg? Dat zul je voor jezelf moeten uitmaken.
Wat kost het?
Dat verschilt niet alleen per land en project, maar ook per organisatie. In Botswana bracht ik in totaal achtendertig dagen door en betaalde ik €2.375 voor mijn acommodatie, eten en drinken. Dat komt neer op een gemiddelde van ongeveer €62,50 per dag. Samen met de vliegtickets (€850), vaccinaties (€575) en verzekering (€75), kwam dat neer op €3.875. Hoewel dat veel lijkt, valt dat voor Afrikaanse begrippen mee. Mijn vakantie in Zuid-Afrika en Botswana, die vijftien dagen duurde, kostte mij in 2012 €3.790.
Maar wanneer je dat met mijn vrijwilligerswerk in Thailand zou vergelijken, is het echter wel veel. Voor vijf weken zou ik hier €1.325 hebben betaald voor mijn accommodatie, eten en drinken. Dat komt neer op een gemiddelde van ongeveer €37,50 per dag. Samen met de vliegtickets (€500), vaccinaties (€150) en verzekering (€75), komt dat neer op €2.050. Daarbij heb ik echter geen rekening gehouden met de weekenden die je in Bangkok door zou kunnen brengen. Hoewel dat zeer betaalbaar is, komt dat er wel nog eens bovenop.